
“Cai nghiện” cho chồng
Chồng Thư vì mơ ‘con SH’ nên lao vào cá độ. ‘Trúng quả’, anh mua được xe. Nhưng thời gian sau, vì muốn đổi sang xe 4 bánh bằng con đường này, Thư phải bán cả cửa hàng thời trang mới đủ tiền trả nợ cho chồng.
Tốt nghiệp Cao đẳng hệ dân lập, chồng Thư mãi chưa xin được việc. Vì có cửa hàng quần áo trên phố nên thu nhập của Thư cũng khá. Không đi làm, chồng Thư ở nhà giúp việc cho vợ ở cửa hàng. Rồi chồng cô lao vào cá độ, những mong có tiền mua xe máy. Có xe máy rồi, anh lại bị “mờ mắt” bởi ôtô. Nhưng sau đó thì đến xe máy và cửa hàng cũng phải bán để trả nợ cho chồng.
Thư tìm mọi cách, khuyên nhủ nhẹ nhàng, quát nạt, đòi ly hôn thì chồng rầu rĩ, vẻ biết lỗi. Nhưng 1-2 hôm sau, cô lại hay tin, chồng đang vay nợ để cá độ. Hỏi thì chồng giải thích là muốn kiếm tiền để lấy lại cửa hàng cho cô. Dù đã khuyên răn hết lời là không thể làm giàu bằng con đường này nhưng chồng Thư không nghe. Cô thấy mệt mỏi và bất lực với chồng.
Cũng khổ vì chồng ôm ảo tưởng “gỡ gạc” bằng “đề đóm” là Như (quận 6, TP HCM). Chồng Như trong lúc thất nghiệp, ở nhà chăm con thì nảy sinh tệ nạn. Thiếu tiền chơi lô, anh mang cắm xe máy. Như đi chuộc xe lại, bỏ về nhà ngoại thì chồng ăn năn.
Hai hôm sau, chồng lại mang laptop của vợ đi cắm. Đau xót nhưng Như vẫn phải đi chuộc về. Như nói chuyện với gia đình, nhờ bố mẹ, anh chị mỗi người khuyên nhủ chồng một câu thì chồng im lặng nhận lỗi. Trong lúc cả nhà tất bật tìm việc cho chồng thì anh tiếp tục mang đồ đạc trong nhà đi cầm đồ.
Hết thứ cầm cố thì anh chơi nợ. Có lần chủ nợ đến nhà, trắng trợn bảo: “Không có tiền thì anh cho nợ. Bao giờ thắng thì trả sau”. Không ngờ, chồng Như nghe ngay. Anh còn năn nỉ vợ: “Cứ chơi để gỡ, không thì lấy tiền ở đâu mà trả cho người ta?”.
Như bảo, nhiều lúc, cô có ý nghĩa muốn tự tử cho nhẹ nợ. Tuy nhiên do còn thương con, xót chồng nên cô lại gắng sức. Như biết chồng mình “quẫn trí”, anh chỉ muốn kiếm tiền trong lúc không có việc làm để lo cho vợ, cho con nhưng lại làm theo cách sai lầm. Như đã phân tích rất nhiều để chồng hiểu nhưng chỉ vài ngày sau là đâu lại vào đó.
Khác vơi Như, Lan (Ba Đình, Hà Nội) cũng vì ảo tưởng cá độ kiếm tiền trả tiền đất (hồi đó vợ chồng Lan phải vay 1/3 số tiền để mua đất) mà phải bán cả mảnh đất để trả nợ. Tuy nhiên, sau sự cố đó, chồng Lan đã tu tỉnh. Bí quyết của Lan là đổi chỗ làm cho chồng (vì cô biết đồng nghiệp cũ của chồng toàn “dân cờ bạc”).
Cô cũng hay phân tích: “Anh xem cả ngày em làm việc vất vả mà được có từng này tiền? Anh cũng đi từ sáng đến chiều mà được từng này?” để chồng biết quý trọng sức lao động và chồng hiểu, kiếm tiền không dễ như thế.
Cứ đến buổi chiều là Lan giao cho chồng việc gì đó như đón con. Cô cũng tịch thu di động của chồng lúc này. Vài lần “cắt cơn”, chồng Lan có tiến bộ rõ rệt.
Giống Lan, Chi (Từ Liêm, Hà Nội) cũng có cách “trị” chồng mê cá độ. Hôm nào chồng thức xem bóng đá, cô cũng thức theo. Sau đó, hai vợ chồng cùng cá xem tỷ số bao nhiêu. Giải thưởng là thứ gì đó mà cả hai yêu thích. Ban đầu, chồng Chi rất bực, còn quát tháo ầm ĩ nhưng dần, anh cũng quen “cá” với vợ thay vì “cá độ” bên ngoài. Tất nhiên, cách này không phải lúc nào cũng thành công vì có nhiều trận bóng đá chiếu muộn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của cả hai vợ chồng.
‘Cai nghiện’ cho chồng
Nhiều người vợ nhận thấy có chồng nghiện cờ bạc chẳng khác gì nỗi đau khi chồng nghiện ma túy. Tức là rất hao tốn tiền bạc, rất khó cai và dễ tái phát. Nhiều anh còn ảo tưởng rằng đây là một cách làm giàu rồi lao tâm khổ tứ vì nó. Có anh khi khánh kiệt mới tu tỉnh nhưng cũng có anh khi tay trắng vẫn còn cay cú, quyết định phải phục thù…
Vì thế, quan trọng là cần tỉnh táo, không “a dua” theo chồng. Nếu bị “mờ mắt” vì những khoản “kếch sù” của chồng ban đầu thì về sau không thể nói lại được chồng. Nên có tư tưởng dứt khoát ngay từ lúc còn “trứng nước”: không chấp nhận và dứt khoát sẽ cứng rắn nếu chồng còn sa vào con đường này.
Chuyện “cai nghiện” cần từ từ, không phải một ngày, hai ngày là được. Cho nên không kỳ vọng quá nếu chồng hứa: “Chỉ lần này thôi”… Nhiều anh còn rút vào “hoạt động bí mật” nên vợ không biết được hoặc có bị phát hiện thì cũng chối bay.
Kiểm soát thu nhập của chồng cũng là cách để “trị” thói đỏ đen. Ngoài ra, có thể giao cho chồng nhiệm vụ vào buổi chiều vì đó là khoảng thời gian rảnh rỗi, dễ “buồn chân, buồn tay”. Nếu được làm việc gì đó thì có thể sẽ quên dần đi cơn nghiện.
Nghiện cờ bạc phát xuất từ đâu?
Cơ bản của nghiện cờ bạc là do lòng tham. Dân di cư Á Châu thường có cuộc sống hết sức khổ cực ở quê hương, nên tâm lý dễ bị thu hút bởi những cái gì miễn phí hay rẻ tiền. Thưởng thức văn nghệ miễn phí, có xe đưa đón và muốn ăn bao nhiêu cũng được với giá rẻ mạt là những chiêu bài của chủ sòng bài mà ít có ai cưỡng lại được. Khi được “may mắn” như vậy làm người đi viếng sòng bài cảm thấy tự tin hơn và muốn thử vận may. Họ lại còn được cho một số tiền nhỏ để thử thời vận. Như vậy ai mà không thích?
Theo nghiên cứu của chính phủ thì người bị nghiện cờ bạc chiếm tỷ lệ 1-2%, tỷ lệ này tăng gắp đôi (4%) khi người bị nghiện sống cách sòng bài trong vòng 50 dặm. Ðúng như câu ca dao của ông bà ta nói: gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
Tâm lý của người nghiện
Người nghiện thường tin tưởng vào vận may mà không hiểu luật nhân quả, làm cực thì mới được hưởng nhiều. Họ muốn ngồi không mà tiền vào. Ngoài ra nghiện còn kèm với cái bản ngã là mình đánh bài giỏi sẽ “thắng cuộc”, bỏ công ra ít mà được lời to, như thế mình rất đặc biệt và giỏi hơn thiên hạ. Các sòng bài thường chụp hình người thắng cuộc treo tường để đánh vào cái tâm lý đó. Nếu ta tham vật gì đó mà được nó thì cái vật đó dần dần bớt sự hào nhoáng của nó. Ngược lại khi tham mà không được thì lòng tham bị thôi thúc nhiều hơn và hy vọng chiếm được vật ham muốn ngày càng tăng. Người thế gian gọi đó là hy vọng thắng cuộc mà không nhận ra đó chính là lòng tham của mình. Ðó là cái nghịch lý dẫn đến nghiện cờ bạc. Càng thua, người nghiện càng bỏ thêm nhiều tiền để hy vọng gỡ gạc. Dần dần họ lún sâu vào con đường nghiện hồi nào mà không hay.
Nghiện cờ bạc có phải là một loại bịnh tâm thần hay không?
Phân tích về tâm lý, người nghiện cờ bạc thường có những triệu chứng của lo âu, ám ảnh, và không tự chủ được hành động (obsessive compulsive symptoms). Những người đó thường không có hạnh phúc trong cuộc sống và bị nhiều căng thẳng. Họ tìm đến sòng bài trong niềm hy vọng được “cứu rỗi” bằng cách thắng cuộc và họ sẽ trở thành triệu phú có cuộc sống đầy đủ với nhiều hạnh phúc. Nói một cách khác, họ bám vào niềm hy vọng được lên thiên đàng vật chất một ngày nào đó ở cõi trần gian này. Lần đầu tiên đến sòng bài, họ thắng một số tiền nhỏ. Ðiều đó nuôi dưỡng lòng hy vọng của họ. Họ bỏ ra một số tiền lớn hơn để hy vọng thắng to hơn nữa, nhưng lần này bị thua. Xác suất thắng ở các sòng bài chỉ có gần 10%, có nghĩa là chơi 100 ván bài, cơ hội thua là 90%. Khi thua, cơn lo âu tăng và cái hy vọng ảo huyền sẽ thắng ván bài sau thôi thúc họ bỏ thêm tiền nửa. Rồi dần dần họ đi sâu vào những cơn tuyệt vọng lẫn lộn với hy vọng.
Lúc thua, khi về nhà, người chơi cờ bạc có tâm trạng tức tối, bực bội và một chút hổ thẹn. Người bình thường không thích tâm trạng này và lánh xa sòng bài không thích đặt chân đến đó nữa. Ngược lại, người nghiện thì thường bị ám ảnh bởi những lần thua này và họ bị thu hút trở lại sòng bài với niềm hy vọng gỡ gạc được lần sau. Ðó giống như tâm trạng của người bị khước từ tình yêu, họ bị ám ảnh bởi người yêu đã chối từ họ và muốn làm mọi cách để được tình yêu trở lại. Người nghiện cờ bạc cũng vậy, bị mất ăn mất ngũ khi thua và đầu óc lúc nào cũng không thể không nghỉ đến sòng bài. Dần dần họ bỏ bê gia đình và công ăn việc làm để đến sòng bài như con thiêu thân bị ánh đèn thu hút. Một số người bị mất sở làm vì nghiện cờ bạc. Họ có thể thiếu suy nghĩ thế chân xe hơi hay nhà cửa để bám vào niềm hy vọng ảo huyền của thần tài chiếu cố họ một ngày nào đó.
Khi mắc phải bịnh nghiện cờ bạc thì người nghiện cần phải đến chuyên viên tâm thần để tham khảo và trị liệu đúng mức.
Dựa trên căn bản khoa học nào để nói nghiện là một bệnh tâm thần.
Khi bị nghiện cờ bạc, não bộ của người nghiện dần dần bị thay đổi. Những thay đổi này liên hệ đến các chất Dopamine và Opioids. Những điều trước đây mang đến hạnh phúc như quan hệ gia đình và bạn bè dần dần trở thành vô vị. Mắt họ chỉ sáng lên khi nghe đến sòng bài. Cuộc sống họ xoay quanh cái đỏ đen của cờ bạc. Họ có cảm giác hồi họp thích thú khi đặt chân vào sòng bài, sự căng thẳng tăng tột độ khi ván bài sắp được đặt ra, hy vọng lóe lên khi thắng chút đỉnh rồi thất vọng khi thua thật nhiều. Thất vọng nuôi dưỡng hy vọng, họ bỏ tiền ra chơi càng ngày càng nhiều và dần dần họ mất tự chủ hành động của họ. Họ trở thành con thiêu thân đốt sự nghiệp và hạnh phúc gia đình trong sòng bài. Ðến lúc này, những mạch thần kinh trong não bộ bị thay đổi khá nhiều. Khi chúng bị thay đổi và củng cố theo chiều hướng nghiện rồi thì cái cơ hội người nghiện tự thức tỉnh trở lại cuộc sống bình thường rất là hiếm. Người bị nghiện cần phải gặp chuyên viên tâm lý để trị liệu và đôi khi cần dùng thuốc tâm thần thì chứng nghiện mới suy giảm.
Nghiện cờ bạc làm mất quân bình các hóa chất kể trên. Hậu quả là suy nghĩ, thái độ và hành động người nghiện thay đổi hẳn. Người đó cảm thấy thiếu thốn bực bội và bồn chồn khi không đặt chân đến sòng bài. Họ có thể ngồi suốt ngày trong sòng bài mà không chán. Những cơ cấu thần kinh trong nảo bộ bị thay đổi làm lý trí bị suy nhược. Lý trí họ muốn dừng cờ bạc mà họ không tự chủ được. Họ bắt đầu nói dối về thời gian họ ngồi ở sòng bài hay số tiền họ dùng trong cờ bạc. Những xích mích gia đình dễ sanh ra vì nhiều lý do trong đó có vấn đề trách nhiệm và tài chánh. Từ người làm ra tiền, bây giờ người nghiện phải xoay xở thế chân đồ đạc, mượn tiền và lạm dụng thẻ tín dụng với tiền lời cao. Một số người nghiện sanh ra tội trộm cấp vì không thể nào trả nổi những món nợ. Món nợ ngày càng chồng chất. Sự căng thẳng này xuôi khiến người nghiện tìm chút thoải mái chốc lát trong khói thuốc và rượu chè. Khi say rượu thì bạo động gia đình rất dễ xảy ra. Nạn nhân là những phụ nữ Á Châu ít khi chịu đi thưa chồng mình, phải âm thầm chịu đựng lâu dài. Những nghiên cứu cho thấy hầu như phân nửa người nghiện cờ bạc lạm dụng rượu và những hóa chất làm nghiện.
Những lời khuyên cho người nghiện cờ bạc
Nhìn trên phương diện tôn giáo, ta thấy rằng tìm cách giải quyết tâm hồn hụt hẫng qua công thức vật chất “làm ít hưởng nhiều” hay “hy vọng số hên sẽ đến” sẽ không tồn tại lâu dài. Phật thì đưa ra thuyết nhân quả. Nhân nào thì quả nấy. Thế gian thì có câu: “tiền nào của nấy”. Ta phải bỏ công sức học tập, làm cực thì mới có cuộc sống sung sướng được. Ta không thể xây dựng nền tảng cuộc sống trên căn bản tham lam hay ham muốn quá độ được. Các tôn giáo dạy ta nên bố thí và thương người để xóa bỏ lòng tham ích kỷ. Ðây là bước đầu đi vào đời sống tâm linh. Từ bi và bố thí củng cố quan hệ thương yêu giúp đỡ lẫn nhau để làm giảm bớt sự cô đơn và căng thẳng tinh thần.
Người nghiện không hiểu rằng họ bỏ hết công sức xây lâu đài trên cát, thì làm sao cái lâu đài “thắng cuộc” đó được bền vững được. Họ mất khả năng suy luận để hiểu tại sao những sòng bài càng ngày càng nguy nga lộng lẫy. Sự giàu sang thật nhanh của những chủ sòng bài từ đâu ra? Chúa Jesus nhìn thấy sự thật nên Ngài mới dám hy sinh thân mạng trên thập tự với ý nghĩa là nhân loại nên dùng sự hy sinh của Chúa để bắc cầu đi qua thế giới tâm linh. Cũng nên nhắc lại là nguyên do Chúa bị đóng đinh trên thập tự là vì Ngài đã đạp đổ sự thờ phụng vật chất ở đền thờ. Phật thì dạy chúng ta nên dùng trí tuệ để phá tan sự cám dỗ của vật chất vô thường để có cơ hội nhìn thấy những giá trị bền vững của tâm linh. Ở thế giới này, hạnh phúc sẽ chân thật và tồn tại lâu dài hơn.
Tóm lại, nghiên cờ bạc là bài học cho ta thấy sự tai hại khi chúng ta mê đấm thế giới vật chất và quay đầu lại với những giá trị tinh thần vững chắc. Khi càng lún sâu vào con đường này thì đi trở ra hết sức là khó. Lúc đó có thể gia đình bị tan rã, vợ hay chồng và con hận người bị nghiện bỏ bê gia đình. Người đó muốn trở về nhà nhưng nhà cửa không còn nữa. Vì thế, tốt nhất là chúng ta nên thức tỉnh, chớ để cơn mê cờ bạc thiêu đốt cuộc đời của ta và làm hại cho những người thân mà ta đang có trách nhiệm bảo vệ.
Leave a Reply